Οι Βορειοηπειρώτες και οι Τσάμηδες: Μια σύγκριση με νόημα

Τα όσα εδώ και αρκετό καιρό γίνονται σε βάρος των Ελλήνων στην Χειμάρρα (και όχι μόνο) της Βορείου Ηπείρου, με την εσκεμμένη επιλεκτική απαλλοτρίωση οικιών μόνο εναντίον των Ελληνικής καταγωγής ιδιοκτητών από την αλβανική διοίκηση του γενίτσαρου δημάρχου Γιώργου Γκόρου, δίνει την αφορμή να γυρίσουμε πίσω στον χρόνο και να δούμε μια ανάλογη περίπτωση, όταν υπήρχαν οι Τσάμηδες ακόμη στην Ελλάδα και πώς συμπεριφέρθηκε σ’ αυτούς το Ελληνικό κράτος.

Μετά, λοιπόν, την Μικρασιατική Εκστρατεία και την έλευση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων, η Ελλάδα, για την αποκατάστασή τους, προέβη σε εκτεταμένες απαλλοτριώσεις μεγάλων κτημάτων ανά την Ελλάδα. Στην Θεσπρωτία οι μόνοι μεγαλοτσιφλικάδες ήταν οι Τσάμηδες της Παραμυθιάς, του Μαργαριτίου και των Φιλιατών. Έτσι απαλλοτριώθηκαν και κάποια από τα δικά τους κτήματα. Οι επιδικασθείσες, όμως, και καταβληθείσες σε αυτούς αποζημιώσεις δεν κρίθησαν από τους ίδιους ικανοποιητικές. Προσέφυγαν τότε στην Κοινωνία των Εθνών, η οποία απέρριψε τα αιτήματά τους ως αβάσιμα. Παρά την απόφαση αυτή, όμως, ο τότε  πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος («Εθνάρχης» κι αυτός) δημιούργησε, μόνο γι’ αυτούς, έκτακτο ειδικό νόμο, με τον οποίο τους επιδικάσθησαν λίαν ικανοποιητικές αποζημιώσεις.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα έγραψε επί του θέματος το «Ελεύθερο Βήμα» στις 16-1-1932, όπου έλεγε τα εξής: «Εις την οικίαν του κ. Πρωθυπουργού συνεκροτήθη χθες σύσκεψις εις την οποίαν μετέσχον και ο αντιπρόεδρος  της Κυβερνήσεως κ. Μιχαλακόπουλος και ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας κ. Καραμάνος… Κατά την σύσκεψιν εξητάσθησαν τα παράπονα ωρισμένων κατοίκων της Παραμυθιάς [Τσάμηδων] ως μικραί, εγένετο προσφυγή εις την Κοινότητα των Εθνών, η οποία εν τούτοις δεν εδικαίωσε τους προσφεύγοντας [Τσάμηδες]. Η ελληνική κυβέρνηση, όμως επιθυμούσα να μην υπάρχουν αφορμαί δυσαρεσκείας, καθ’ όσον μάλιστα πρόκειται περί μειονότητος, εψήφισεν νόμον, ο οποίος επιτρέπει την αναθεώρησιν των αποφάσεων».

Την συνέχεια την γνωρίζουμε όλοι. Οι ευεργετηθέντες από το Ελληνικό κράτος Τσάμηδες συνεργάστηκαν με τις κατοχικές δυνάμεις, βασάνισαν και έσφαξαν τους Έλληνες, οικειοποιήθηκαν ή κατέστρεψαν τις περιουσίες τους, με αναμενόμενο αποτέλεσμα την οριστική εκδίωξή τους από την Νότιο Ήπειρο.

Ας τα έχουμε αυτά ως ένα μέτρο σύγκρισης για τα προνόμια που είχαν οι Τσάμηδες στην Ελλάδα σε σχέση με την μόνιμη καταπίεση των Βορειοηπειρωτών, τόσο επί του κομμουνιστικού καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα όσο και επί της «δημοκρατίας» του Μπερίσα και του Ράμα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ