Η φιλοσοφία ως μέθοδος ψυχοθεραπείας

Ο Λου Μαρίνοφ  στο βιβλίο του "Πλάτωνας όχι Πρόζακ", προτείνει να διαβάζουμε Πλάτωνα, αντί να παίρνουμε αντικαταθλιπτικά  χάπια  Πρόζακ!

Δε θα ήταν μεγάλο προνόμιο να μπο­ρούσαμε να μιλάμε για τους φόβους μας, τα άγχη μας ή για κάθε είδους στενοχώρια μας με τα μεγαλύτε­ρα πνεύματα της ιστορίας; Ασφαλώς θα αισθανόμα­σταν μεγάλη πνευματική ανακούφιση, αν κουβεντιά­ζαμε για τον θάνατο με τον Πλάτωνα ή με τον Καρτέσιο. Θα ανακαλύπταμε άγνωστες πτυχές του εαυ­τού μας αν ανοιγόμασταν στον Καντ, στον Αριστοτέ­λη ή στον Μοντεσκιέ.

Δυστυχώς, ζούμε σε έναν κόσμο όπου σε όλα μπαίνουν ετικέτες . Μπορεί ένας άνθρωπος να καταληφθεί από συναισθηματική αγωνία στην προσπάθειά του να κατανοήσει την κοινωνία που τον περιβάλλει δεν υπάρχει λόγος να του κρεμάσουν την καρτελίτσα «ασθενής», αφού μια τέτοια αγωνία τη νιώθουμε όλοι πάνω από μία φορά στη ζωή μας.

Η αγωνία ή το άγχος που εμφανίζεται προ της ιδέας του θανάτου ή πριν από μια δραστική αλλαγή, μας κάνει να αναρωτιόμαστε για ένα σωρό ζητήματα. Δεν είμαστε τόσο πρωτότυποι, αφού τα ερωτήματα αυτά έχουν τεθεί πολύ πριν και οι μεγάλοι φιλόσοφοι τα έχουν απαντήσει/ίσως οι απαντήσεις τους να μην είναι αυτές που ψάχνουμε, αλλά μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε τη δική μας εξήγηση και παρηγοριά. Αν διαβάζουμε Πλάτωνα, και άλλους κλασσικούς είναι εύκολο να αντιληφθούμε πως εμείς οι άνθρωποι είμαστε ικανοί  για κάτι παραπάνω… (*)

Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να κάνει κάποιον να μάθει τον εαυτό του κι ούτε μπορεί να τον κάνει να πετύχει τους στόχους του ή να κατανοήσει την κοινωνία που τον περιβάλλει.

Τα χάπια δεν είναι λύση, ακόμα κι αν επενεργούν, γιατί ο πάσχων έχει την αίσθηση ότι δεν είναι αυτός ο ίδιος όταν βρίσκεται κάτω από την επήρειά τους. Κι εδώ τίθεται το ερώτημα «Ποιος είμαι πραγματικά»; Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ζήτημα καθαρά φιλοσοφικό.

Καθένας μας έχει φιλοσοφική προδιάθεση, το μόνο που χρειάζεται είναι κάποιες συμβουλές κι έναν έμπειρο και ειλικρινή συνομιλητή. Ο Επικούριος Διογένης ο Οινοανδέας, αναφέρει σχετικά:  

«Πολλοί άνθρωποι καταγίνονται με την φιλοσοφία για χάρη του πλούτου ή της δόξας, προσδοκώντας να τα κερδίσουν αυτά, είτε από ιδιώτες, είτε από βασιλιάδες που πιστεύουν ότι η φιλοσοφία είναι κάποιο Μεγάλο και Πανάκριβο Απόκτημα. Λοιπόν, εμείς δεν στραφήκαμε στην φιλοσοφία για να κερδίσουμε κάτι από τα παραπάνω, αλλά για να ζήσουμε ευτυχισμένοι, έχοντας πρώτα κατακτήσει τον σκοπό της ζωής όπως μας τον θέτει η ίδια η φύση».  
Ο άνθρωπος είναι πολύ ευάλωτος όταν υποφέρει από κρίση πίστης ή αντιμετωπίζει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Οι δύο αυτές περιπτώσεις μπορεί να εκφυλιστούν σε κατάθλιψη.



Όταν βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση, μπορούμε πάντα να απλώνουμε χέρι στις πρακτικές εφαρμογές των καλύτερων φιλόσοφων για να μπορούμε να τραβάμε μπροστά τη ζωή μας.Ο Λου Μαρίνoφ μας μιλάει στο βιβλίο του για τη διαδικασία PEACE, που στα ελληνικά σημαίνει ΕΙΡΗΝΗ. Πρόκειται για το αρκτικόλεξο: Problem (Πρόβλημα), Emotion (Συναίσθημα), Analysis (Ανάλυση), Contemplation (Στοχασμός), Equilibrium (Ισορροπία).

Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να διαπιστώσουμε το πρόβλημα. Τις περισσότερες φορές γνωρίζουμε ήδη για τι πρόβλημα πρόκειται, αν και υπάρχει η πιθανότητα να μην είναι και τόσο απλό.

Η επόμενη πράξη είναι να διερευνήσουμε τι συναισθήματα μας προκαλεί το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Η τρίτη πράξη είναι να αναλύσουμε τις επιλογές που έχουμε για να λύσουμε το πρόβλημα. Το καλύτερο θα ήταν να βάλουμε σε σειρά τόσο το πρόβλημα όσο και τα συναισθήματα που μας έχει προκαλέσει.

Όταν φτάσουμε στο τέταρτο μέρος, οφείλουμε να καθυστερήσουμε για να κερδίσουμε σε προοπτική — πρέπει να έχουμε μια σφαιρική οπτική επί του θέματος—, και φτάνουμε πια στο πέμπτο βήμα, την ισορροπία. Αφού διαπιστώσουμε το πρόβλημα, αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα που μας έχει προκαλέσει, δούμε τις επιλογές που υπάρχουν και αποκτήσουμε μια σφαιρική οπτική, θα είμαστε έτοιμοι να πάρουμε τις πιο κατάλληλες αποφάσεις.

«Στον εαυτό σου συγκεντρώσου μας μας προτρέπει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας και Στωικός φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος, «ένδον βλέπε» (μέσα σου βλέπε) «ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη εάν αεί σκάπτης».

Με τον στοχασμό και την αυτοεξέταση  μπορεί ο άνθρωπος να καταστείλει τις ορμές, τα πάθη και τους φόβους του, ιεραρχόντας τις πραγματικές του ανάγκες και δυνατότητες. Το κλειδί  λοιπόν ευτυχίας για την κατάκτηση της ευδαιμονίας είναι η αυτογνωσία, μέσω της φιλοσοφικής ενατένισης του αγαθού.

Σύνθεση, Πηγές : Η φιλοσοφία ως  θεραπεία Allan Percy, Lou Marinoff, Πλάτωνας όχι Πρόζακ.

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περίπου 1.100.000 άτομα ταλαιπωρούνται κάποια στιγμή στη ζωή τους από την κατάθλιψη» επισημαίνει στην «K» ο καθηγητής Ψυχιατρικής κ. Γεώργιος Χριστοδούλου, πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.

«Πρόκειται για μια ασθένεια με σοβαρές συνέπειες στη ζωή του ατόμου και με μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις. H Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι το 2020 η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη πιο σοβαρή νόσος παγκοσμίως, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Θα έχει δηλαδή μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές -θα αυξάνουν οι απόπειρες αυτοκτονίας-, ενώ θα υπάρχουν μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, καθώς συχνά τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη εκδηλώνουν ασθένειες και απουσιάζουν από την εργασία τους, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα δεν είναι σε θέση να εργαστούν καθόλου».