Με αφορμή την επίθεση στην Καισάρεια που έγινε αφορμή για νέο τουρκικό πογκρόμ ας θυμηθούμε τους Ελληνες Καππαδόκες

Της Μελίνας Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού

Ο Ελληνισμός στην Καππαδοκία άνθισε κατά την ελληνιστική περίοδο. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποφασίστηκε η περιοχή να περιέλθει κάτω από την εξουσία του Περδίκκα.

Τα μέλη της δυναστείας των Αριαραθιδών έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην τοποθέτηση της Καππαδοκίας δίπλα στα άλλα ελληνιστικά βασίλεια της εποχής. Ενδεικτικό παράδειγμα ο Αριαράμνης Β’ που δημιούργησε δεσμούς συγγένειας με την Ελληνική δυναστεία των Σελευκιδών, εγκαινιάζοντας τις επιγαμίες των Αριαραθιδών με Ελληνικές δυναστείες, παντρεύοντας δυο από τα παιδιά του με απογόνους του Αντίοχου Β’ βασιλιά της Συρίας. Τα νομίσματα του Αριάμνη είναι οι πρώτες ταυτισμένες νομισματικές εκδόσεις της δυναστείας που χρησιμοποιείται η Ελληνική γλώσσα. Ο Αριαράθης Δ’ ονομαζόταν Ευσεβής και ίσως ήταν αυτός που μετονόμασε τις Καππαδοκικές πόλεις Τύανα, Μάζακα και Καισάρεια σε Ευσέβειες. Ο διάδοχος του σπούδασε στην Αθήνα, ενώ η κόρη του Στρατονίκη τιμήθηκε από την Αθήνα με αφιέρωση ενός αγάλματος στη Δήλο.

Μερικοί από τους πιο γνωστούς Έλληνες Καππαδόκες...

Ἀρεταῖος ο Καππαδόκης. (1-2ος αιώνας μΧ). Θεωρείται ο τρίτος σημαντικότερος Έλληνας γιατρός της αρχαιότητας, μετά τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό. Στον Αρεταίο αποδίδεται ο ορισμός του διαβήτη, από το ρήμα διαβαίνω, καθώς το νερό που έπινε ο άρρωστος πέρναγε αναλλοίωτο από τα ούρα, ενώ ο ίδιος περιέγραψε και την κοιλιοκάκη ή δυσανεξία γλουτένης.

Απολλώνιος ο Τυανέας, νεοπυθαγόριος φιλόσοφος. Οι Εφέσιοι τον τίμησαν ως Αλεξίκακο γιατί τους έσωσε από λοιμό, οι Σπαρτιάτες τον ονόμασαν πολίτη, ενώ ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Σέβηρος που έζησε το 222-235, είχε στο ιερό των Εφέσιων θεών του, αγάλματα του Ορφέα, του Απολλώνιου Τυανέα, του Αβραάμ και του Χριστού.

Η Καππαδοκία είναι πατρίδα και δύο εκ των τριών Ιεραρχών, του Μέγα Βασίλειου και του Γρηγόριου του Ναζιανζηνού. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος για να επιστρέψει κοσμήματα και νομίσματα στους δικαιούχους που δεν ήξερε, έδωσε εντολή να κατασκευαστούν άρτοι στους οποίους τοποθετήθηκαν τα νομίσματα ή τα τιμαλφή και μοιράστηκαν την επομένη του εκκλησιασμού, και έτσι καθιερώθηκε η παράδοση του νομίσματος στις βασιλόπιτες.

Καππαδόκης ήταν και ο Παύλος Καρολίδης, Έλληνας ιστορικός, καθηγητής του πανεπιστημίου και βουλευτής Σεβάστειας και Σμύρνης στην Τουρκική βουλή, για δυο περιόδους. Εξαιρετικό είναι το βιβλίο του που περιγράφει την εθνική καταγωγή των ορθοδόξων χριστιανών Συρίας και Παλαιστίνης, και την προσπάθεια των Ρώσων για τον εξαραβισμό τους στο πλαίσιο του πανσλαβιστικού κινήματος.

Οι Καππαδόκες αποκόπηκαν από τον ελληνισμό μετά την ήττα του Καππαδόκη Ρωμανού Διογένη στο Ματζικέρτ.

Μια παράδοση που αν και δεν επιβεβαιώνεται, εκφράζει τους διωγμούς που υπέστησαν οι Έλληνες της Καισάρειας, θέλει να έκοψαν τη γλώσσα σε μια ολόκληρη γενιά, και έτσι προήλθε η Τουρκοφωνία. Οι Καππαδόκες ήρθαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Τουρκόφωνοι ή Ελληνόφωνοι, οι Έλληνες από τη γη των θρύλων και των μύθων προσέφεραν στο έθνος από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, και η γη της Καππαδοκίας θα μαρτυρά πάντα την ύπαρξη τους.