Το ISIS τον τελευταίο χρόνο έχει μετατραπεί στην πιο πολυσυζητημένη και βίαιη τρομοκρατική οργάνωση που έχει αιματοκυλήσει τη Συρία και αναστατώσει Ευρώπη και ΗΠΑ. Πώς όμως ξεκίνησε;

Το νέο βιβλίο του Τζον Γούορικ με τίτλο «Adapted from Black Flags: The Rise Of ISIS» παρακολουθεί την άνοδο και την πορεία του ιδρυτή του ISIS από την αφάνεια στην κορυφή της τρομοκρατίας και στο θάνατο του.

Ο Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι εκτοξεύθηκε από τη σχετική αφάνεια στην κορυφή της τρομοκρατίας. Ο πρώην μικροεγκληματίας είχε φύγει από τη γενέτειρά του, την Ιορδανία και πολέμησε στο Αφγανιστάν, όπου συνάντησε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Τον Οκτώβριο του 2002 συνδέθηκε με τη δολοφονία ενός Αμερικανού διπλωμάτη στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας Αμμάν και τότε η κυβέρνηση Μπους άρχισε να αποκτά ένα έντονο ενδιαφέρον για αυτόν, με τον Λευκό Οίκο να ψάχνει για συνδέσεις μεταξύ της Αλ Κάιντα και του Σαντάμ Χουσεΐν.

Αγνοώντας τις επιφυλάξεις της CIA, ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, έδωσε μια ομιλία, κάνοντας λόγο για πόλεμο, το 2003 και δηλώνοντας ότι ο Ζαρκάουι ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ του Ιράκ και της τραγωδίας των Δίδυμων Πύργων.

Από τη στιγμή που αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τον, ως τότε αφανή, Ζαρκάουι, ως δικαιολογία για την έναρξη ενός νέου μετώπου στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, ο Λευκός Οίκος άθελά του τον έκανε σούπερ σταρ στους ισλαμιστές και ο Ζαρκάουι απάντησε μετατρέποντας όλες τις προειδοποιήσεις τους για τρομοκρατία σε πραγματικότητα.



Μετά την πτώση της Βαγδάτης τον Απρίλιο του 2003, ο Ζαρκάουι εξαπέλυσε ένα κύμα βομβιστικών επιθέσεων στο Ιράκ με στόχο την ανάδευση του μίσους μεταξύ των Σουνιτών και των Σιιτών, ενώ ταυτόχρονα χτυπά και την Αμερική.

Τον Ιανουάριο του 2004, δέκα μήνες μετά την άφιξή του στη Βαγδάτη και καθώς η εξέγερση ανθεί, έστειλε ένα μήνυμα στον Μπιν Λάντεν ζητώντας του μια χάρη. Η οργάνωσή του, αν και μικρή, ήταν πίσω από σχεδόν όλες τις μεγάλες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ιράκ, αλλά θα μπορούσε να επιτύχει πολύ περισσότερα με την επίσημη έγκριση και τους πόρους της Αλ Κάιντα. «Το μόνο που ελπίζουμε είναι ότι θα είμαστε η αιχμή του δόρατος, η δυνατότητα πρωτοπορίας και η γέφυρα που θα οδηγήσει το ισλαμικό έθνος στη δόξα» έγραφε.

Στις 10 Μαΐου, ο Ζαρκάουι έστειλε ένα μήνυμα στον κόσμο, σε ένα κακής ποιότητας εξάλεπτο βίντεο. Ντυμένος στα μαύρα και με το πρόσωπό του σκεπασμένο με μάσκα του σκι, ο Ζαρκάουι στεκόταν πίσω από μία γονατισμένη φιγούρα με πορτοκαλί στολή.

Ο Αμερικανός Νίκολας Μπεργκ, ένας επίδοξος επιχειρηματίας ο οποίος είχε πάει στο Ιράκ για να κανονίσει τις συμβάσεις για την επιχείρηση επισκευής ηλεκτρονικών του, δεν έδειχνε κανένα σημάδι επίγνωσης του τι επρόκειτο να του συμβεί.

«Έθνος του Ισλάμ, μεγάλη είδηση!» Είπε ο Ζαρκάουι, που ήταν πλαισιωμένος από τέσσερις ένοπλους άνδρες. «Τα σημάδια της αυγής έχουν αρχίσει και οι άνεμοι φυσούν προς τη νίκη».

Συνέχισε για αρκετά λεπτά, πριν από την προειδοποίηση: «Δεν θα δείτε τίποτα από εμάς εκτός από πτώματα και φέρετρα εκείνων που σφάξαμε με αυτό τον τρόπο» είπε και με αυτά τα λόγια τράβηξε ένα μακρύ μαχαίρι από μια θήκη, έκοψε τον λαιμό του Μπεργκ και το κράτησε ψηλά σαν τρόπαιο.

Το αποτρόπαιο βίντεο κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο και οι θαυμαστές του Ζαρκάουι του έδωσαν ένα νέο ψευδώνυμο «ο σεϊχης των σφαγέων»



Στους επόμενους μήνες, οι άνδρες του Ζαρκάουι πραγματοποίησαν δεκάδες δολοφονίες, πολλές από τις οποίες καταγράφηκαν, συμπεριλαμβανομένων των αποκεφαλισμών ενός Βούλγαρου οδηγού φορτηγού, ενός Νοτιοκορεάτη μεταφραστή και ενός Αιγύπτιου εργολάβου.

Βλέποντας το αιματοκύλισμα να μην έχει τέλος, τον Ιούλιο του 2004, η Ουάσιγκτον αύξησε την αμοιβή για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψή του Ζαρκάουι από 6.000.000 σε 15.000.000 δολάρια, φτάνοντας σχεδόν την τιμή για πληροφορίες για τον Μπιν Λάντεν.

Παράλληλα ο Ζαρκάουι γιόρτασε την νέα του δημοσιότητα του με ένα άλλο βίντεο. Μίλησε για τους διάσημους μουσουλμάνους πολεμιστές, υπονοώντας τη δική του θέση στην αλυσίδα των μεγάλων ανδρών, πριν κάνει μια παθιασμένη έκκληση για τους μουσουλμάνους από όλο τον κόσμο να ενωθούν.

Επιπλέον, ο Μπιν Λάντεν έδωσε την ευλογία του, ανακοινώνοντας σε μια εκπομπήπου στάλθηκε με κασέτα στα Αραβικά κανάλια ειδήσεων ότι «ο Μουτζαχεντίν αδελφός Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι είναι ο εμίρης της Αλ Κάιντα και του Τζιχάντ στο κρατίδιο των δύο ποταμών». Με την αποδοχή του Ζαρκάουι, η Αλ Κάιντα θα μπορούσε να μοιραστεί την πίστωση για τις επιτυχίες του.

Αλλά η βιαιότητα του Ζαρκάουι τον οδήγησε στο να κάνει εχθρούς στο Ιράκ, κάτι που εύκολα έμαθε η CIA.

Πληροφορίες αποκάλυπταν ότι στις 20 Φεβρουαρίου 2005, ο Ζαρκάουι θα πήγαινε οδικώς από τη Φαλούτζα στο Ραμάντι και έτσι ένα drone και ομάδες κομάντος είχαν τοποθετηθεί κατά μήκος της διαδρομής για να τον παρακολουθήσουν. Στα μέσα του απογεύματος, ο drone κλείδωσε σε ένα φορτηγό το οποίο κατευθυνόταν προς ένα αγρόκτημα μέσα σε πυκνό φοινικόδασος και μία ομάδα ανδρών βγήκε έξω. Ωστόσο ένα τεχνικό πρόβλημα με την κάμερα του drone εμπόδισε την άμεση επέμβαση των ειδικών δυνάμεων και η καθυστέρηση επέτρεψε στους άνδρες να ξεφύγουν, αλλά οι στρατιώτες που έφτασαν στο σημείο έκαναν μια εξαιρετική ανακάλυψη. Στο κάθισμα του οχήματος ήταν το laptop του Ζαρκάουι.

Χρειάστηκαν εβδομάδες για να σπάσουν την κρυπτογράφηση. Οι περισσότερες από τις διευθύνσεις, τα σχέδια και τους αριθμούς τηλεφώνου ήταν άνευ αντικειμένου. Ωστόσο, ο φορητός υπολογιστής ήταν υλικό ανεκτίμητης αξίας: ήταν το πιο κοντινό στα σχέδια του Ζαρκάουι που οι αναλυτές είχαν καταφέρει να φτάσουν.

Ο υπολογιστής περιείχε μια σειρά από φωτογραφίες διαβατηρίου που έδειχναν τον Ζαρκάουι σε διάφορες μεταμφιέσεις. Υπήρχαν σημειώματα για τη μεταβαλλόμενη δομή της τρομοκρατικής οργάνωσης, στην οποία ο Ζαρκάουι αναφερόταν ως «επιχειρησιακός διοικητής».

Αλλοι φάκελοι περιείχαν μαγνητοσκοπήσεις των συνεδριάσεων του διευθυντικού συμβουλίου του Ζαρκάουι. Σε μία από αυτές μίλησε για το όραμά του για το πώς οι τζιχαντιστές θα θέσουν τα θεμέλια για κάτι που ήταν εντελώς νέο, αλλά ταυτόχρονα τόσο παλιό όσο και το Ισλάμ, κάνοντας λόγο για την αποκατάσταση του χαλιφάτου από τη χρυσή εποχή του Ισλάμ, όταν όλοι οι μουσουλμάνοι ζούσαν κάτω από μια ενιαία θρησκευτική αρχή που έσβηνε τα εθνικά σύνορα που είχε επιβάλλει η Δύση.



Αλλά ο Ζαρκάουι δεν μιλούσε για ένα μακρινό μέλλον. Μιλούσε σε ενεστώτα χρόνο, με τον εαυτό του ως τον ηγέτη του απελευθερωτικού στρατού του. Οι ψυχολόγοι της CIA κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Ζαρκάουι ήταν ένας κλασικός ναρκισσιστής ο οποίος είδε τον εαυτό του ως έναν από τους αρχαίους ισλαμικούς πολεμιστές που τόσο θαύμαζε -άσχετα αν τα αρχαία Ισλαμικά δόγματα, απαγόρευαν πχ τη δολοφονία αθώων.

Πέντε μήνες αργότερα, η CIA καταφέρνει να εντοπίσει μια επιστολή προς τον Ζαρκάουι από τον υπαρχηγό της Αλ Κάιντα Αϊμάν αλ Ζαουάχρι. Ήταν ένα γράμμα 6.000 λέξεων που εξέφραζε την ανησυχία της οργάνωσης για το αιματοκύλισμα που ο Ζαρκάουι είχε ξεκινήσει, προστατευόμενος από την Αλ Κάιντα.

Ο Ζαουάχρι έγραψε ότι ήταν μια χαρά να σκοτώνει Αμερικανούς στρατιώτες και Ιρακινούς, αλλά ότι οι βομβιστικές επιθέσεις, οι επιθέσεις τζαμιά σιιτών και οι φρικιαστικές εκτελέσεις στα βντεο έστελναν λάθος μηνύματα. Για τους απλούς μουσουλμάνους, οι εικόνες νεκρών παιδιών και οι αποκεφαλισμοί, δεν ήταν ενθαρρυντικοί, ήταν απλά φρικιαστικοί.

«Το κίνημα των Μουτζαχεντίν πρέπει να αποφύγει οποιαδήποτε ενέργεια που οι μάζες δεν καταλαβαίνουν ή δεν εγκρίνουν» προειδοποίησε ο Ζαουάχρι. «Δεν το χρειαζόμαστε αυτό». Ο Ζαρκάουι προκλητικά του απάντησε ότι όλα όσα έκανε ήταν σύμφωνο με τους κανόνες των Μουτζαχεντίν.

Στα μάτια του Ζαρκάουι, ως επικεφαλής ενός στρατού που αριθμούσε χιλιάδες μαχητές που αντιμετώπιζαν τους Αμερικανούς σε καθημερινή βάση, θεωρούνταν υπερδύναμη. Στον πόλεμο θεωρούσε ότι είχε επιτυχία. Γιατί λοιπόν να θέλει να λάβει συμβουλές από τον Ζαουάχρι;

Ο Ζαρκάουι το παρατράβηξε, όταν η Αλ Κάιντα στο Ιράκ ανέλαβε την ευθύνη για τις χειρότερες τρομοκρατικές επιθέσεις της Ιορδανίας: τρεις ταυτόχρονες βομβιστικές επιθέσεις σε ξενοδοχείο τον Νοέμβριο του 2005 που σκότωσαν 60 ανθρώπους, οι περισσότεροι από αυτούς, καλεσμένοι σε γάμο.

Καθώς ο Ζαρκάουι και η Αλ Κάιντα έσπασαν, ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους συγκάλεσε την πρώτη συνάντηση ασφάλειας του Λευκού Οίκου αφιερωμένη κυρίως στην Ιορδανό τρομοκράτη. Ο Μακ Κρίσταλ, επικεφαλής της ομάδας που κυνηγούσε τον Ζαρκάουι, έκανε μια σημαντική ανακάλυψη: Ο Ζαρκάουι είχε έναν πνευματικό σύμβουλο, έναν Ιρακινό ιμάμη από τη Βαγδάτη, τον Σιχ αμπντ Αλ-Ραχμάν. Οι δύο άνδρες συναντιόντουσαν κάθε 7 με 10 μέρες.

Για δύο εβδομάδες, drones παρακολουθούσαν το ακριβό σπίτι Ραχμάν και το ασημί σεντάν του, όταν ο ίδιος οδηγούσε έξω από την πόλη.

Στις 7 Ιουνίου, 2006, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των Αμερικανών, ο Ραχμάν συνάντησε τον Ζαρκάουι.

Μια ομάδα ελίτ κομάντος Delta που βρίσκονταν στη Βαγδάτη ετοιμάστηκαν να επιβιβαστούν στο ελικόπτερο τους, αλλά αντιμετώπισαν μηχανικό πρόβλημα κι έτσι κάλεσαν ένα F-16 μαχητικό που βρισκόταν σε περιπολία πάνω από το κέντρο του Ιράκ.

«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να περιμένουμε», είπε ένας βοηθός του Μακ Κρίσταλ, που είχε εξουσιοδοτηθεί να δώσει την εντολή. «Πρέπει να τον βομβαρδίσετε». Ηταν σχεδόν 18:00, όταν ήρθε η εντολή: «ρίξτε τη βόμβα.»

Η οθόνη του F-16 έδειξε μια έντονη λάμψη που την ακολούθησαν τρεις πίδακες καπνού και σκόνης. Ενα λεπτό αργότερα, μια δεύτερη βόμβα χτύπησε το ίδιο σημείο. Οταν ο καπνός καθάρισε, δεν υπήρχε καν το σπίτι πια.

Οι κομάντος Delta πήγαν στο σημείο 20 λεπτά αργότερα, για να βρουν την ιρακινή αστυνομία να φορτώνει ένα φορείο σε ένα ασθενοφόρο δίπλα από τα ερείπια που πριν λίγη ώρα ήταν το κρησφύγετο του Ζαρκάουι. Οι Ιρακινοί έκαναν πίσω και σύντομα οι στρατιώτες κοιτούσαν το ματωμένο πρόσωπο του διαβόητου στόχου τους.



Τραυματίστηκε σοβαρά, αλλά ήταν ακόμη ζωντανός, ο Ζαρκάουι άνοιξε τα μάτια του, μουρμούρισε κάτι και προσπάθησε -ανεπιτυχώς- να ξεφύγει.

Χρόνια αργότερα, ορισμένοι από τους παρόντες θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι οι κομάντος του έδωσαν το τελικό χτύπημα, αλλά μετά τον βομβαρδισμό δεν βρέθηκε κανένα στοιχείο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα εσωτερικά όργανα του Ζαρκάουι είχαν συνθλιβεί από την έκρηξη.

Ο Ζαρκάουι πέθανε στις 19:04, αλλά η οργάνωσή του έμεινε. Οι ακόλουθοί του απλώς υποχώρησαν, ήσυχα μαζεύαν δύναμη σε άνομες επαρχίες της Συρίας, μέχρι να βγουν ξανά σε κοινή θέα το 2013 - όχι απλώς ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά ως ένας στρατός. Οι διάδοχοι του Ζαρκάουι αποκαλούσαν τους εαυτούς τους με διαφορετικά ονόματα πριν καταλήξουν στο ISIS, ενώ συνέχιζαν να αναφέρονται στον Ζαρκάουι ως ο «σείχης Μουτζαχεντίν», αναγνωρίζοντας τον ως τον ιδρυτή που προσπάθησε να αναδιατυπώσει τους χάρτες της Μέσης Ανατολής. Και, όπως ο Ζαρκάουι, πιστεύουν ότι κατακτήσεις τους δεν θα τελείωναν εκεί.