Ένας πρώην αξιωματικός της C.I.A., με εμπειρία στην Τουρκία, έγραψε μια προκλητική έκθεση αυτό το καλοκαίρι για το «βαθύ κράτος». Η φράση αναφέρεται σε μια παράλληλη «μυστική κυβέρνηση» που είναι ενσωματωμένη στις στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες, σκοπός της οποίας είναι να ασκεί έλεγχο στην εκλογική δημοκρατία.

Αλλά η Τουρκία δεν ήταν ο στόχος της έκθεσης, που γράφτηκε από τον Philip Giraldi. Αυτή είχε ως στόχο, όπως δηλώνει κι ο τίτλος της, το «βαθύ Αμερικανικό κράτος».

Ο κ Giraldi είναι εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου για το Εθνικό Συμφέρον. Μια ομάδα υπεράσπισης της εξωτερικής πολιτικής στην Ουάσιγκτον, που ονομάζεται το αμερικανικό βαθύ κράτος του σήμερα. Μια «μη εκλεγμένη, ακαθόριστη, και ασύδοτη παρουσία εντός του συστήματος που διαχειρίζεται στην πραγματικότητα το τι γίνεται πίσω από το προσκήνιο».

Σε αντίθεση με την Τουρκία, όπου, όπως είπε ο κ Giraldi, ένα συγκεκαλυμμένο «βαθύ κράτος» είχε ριζώσει στο βασίλειο της ασφάλειας, το αμερικανικό βαθύ κράτος που περιγράφει, αποτελείται από ορατούς ανθρώπους, σαν τους Κλίντον και τον πρώην Διευθυντή της CIA Ντέιβιντ Πετρέους, που συγκεντρώνονται γύρω από τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, οι οποίοι έχουν επικοδομητικούς δεσμούς με την κυβέρνηση και την εξουσία των εταιρειών: βοηθοί του Καπιτωλίου και νομοθέτες οι οποίοι εξαγοράζουν λομπίστες, πρώην πολιτικοί, οι οποίοι κερδίζουν εκατομμύρια μιλώντας σε τράπεζες, ή σέρνοντας αργόμισθους μαζί τους, τεχνοκράτες που έχουν πάρε δώσε με την Goldman Sachs και το Υπουργείο Οικονομικών, δυνάμεις δισεκατομμυριούχων που κάνουν πολιτικές δωρεές και στοχαστές των οποίων οι δεξαμενές σκέψης χρηματοδοτούνται από εταιρείες με χρηματοδοτική συμμετοχή στην έρευνά τους.

Η μεταφορά του όρου «βαθύ κράτος» φαίνεται να κερδίζει έδαφος, ως ένας τρόπος για να εξηγήσει την παρούσα αμερικανική πραγματικότητα. Ο συγγραφέας Peter Dale Scott, ομότιμος καθηγητής Αγγλικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Berkeley, πέρυσι δημοσίευσε ένα βιβλίο με παρόμοιο σκεπτικό, με τίτλο «Το αμερικανικό βαθύ κράτος», το οποίο υπογραμμίζει το ρόλο των εργολάβων ασφαλείας, των εταιρειών πετρελαίου και των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων.

Εν τω μεταξύ, ο Mike Lofgren, ένας Ρεπουμπλικάνος ο οποίος πέρασε 28 χρόνια ως βοηθός του Κογκρέσου, πριν παραιτηθεί, το 2011, έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «βαθύ κράτος» για να περιγράψει μια υπόγεια διακομματική συναίνεση σε θέματα όπως «η χρηματιστικοποίηση, η εξωτερική ανάθεση, η ιδιωτικοποίηση» – μια συναίνεση, από την οποία το κοινό αποσπάται, με διαλόγους αντιπερισπασμού πάνω σε «κοινωνικά ζητήματα, όπως η έκτρωση ή ο γάμος ομοφυλοφίλων».

Είναι δυνατόν, και ίσως σοφό, να απορρίψει κανείς το «βαθύ κράτος» ως λανθασμένη ιδέα. Θεωρίες για σκιώδεις δυνάμεις πάντοτε έχουν υπερβολές.

Ωστόσο, όπως μαρτυρούν στην Αμερική τα διπλά πολιτικά φαινόμενα του Donald Trump στα δεξιά και του Γερουσιαστή Bernie Sanders στα αριστερά, και τώρα οι δημόσιες προσπάθειες από το κατεστημένο να παρεμβαίνει και να τους εμποδίζει να το παρατραβάνε, η ιδέα του σκιώδους κράτους έρχεται στο προσκήνιο.

Άρθρο στο Russia insider αυτό το μήνα περιέγραφε ότι Ρεπουμπλικάνοι δωρητές ένιωθαν άβολα με τις ανορθόδοξες, ακόμη και αντιεπιχειρηματικές απόψεις του επιχειρηματία δισεκατομμυριούχου, Donald Trum,p σε θέματα όπως το εμπόριο και η φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών ελίτ. Δημόσιοι λειτουργοί, προφανώς δεν ένιωσαν αμηχανία, αναγνωρίζοντας δημόσια, συμφωνία μεταξύ των κορυφαίων κομμάτων στο ότι «κάτι πρέπει να γίνει για να σταματήσει ο κ Trump», σε αυτό που υποτίθεται ότι είναι μια πρωτεύουσα δημοκρατική διαδικασία.

Στη συνέχεια ήρθε το εγχειρίδιο του Δημοκρατικού Κόμματος, μια έκθεση, ότι οι ηγέτες του, φοβούμενοι την εξέγερση του κ Sanders, που αυτο-περιγράφεται δημοκράτης σοσιαλιστής, αναπτύσσουν «Σχέδια Β» να τον εντάξουν στην προεκλογική κούρσα που θα έπρεπε να κάνουν τη Χίλαρι Ρόνταμ Κλίντον να διστάζει. Όλα τα Plan B αναφέρονται σε λευκούς, αρσενικούς, δημοκράτες με γκρίζα γένια που έχουν θέσει υποψηφιότητα για πρόεδροι πριν και είναι πολύ πιο ασφαλείς, για τους εταιρικούς δωρητές από τον κ Sanders.

Ο κ Trump και ο κ Sanders έχουν αξιοποιηθεί στην αύξηση του λαϊκίστικου κλίματος στην αμερικανική ζωή σήμερα – ο πρώτος, επειδή είναι ένας δισεκατομμυριούχος που μπορεί να υπερηφανεύεται για την ανεξαρτησία από την διαβρωτική επιρροή των δισεκατομμυριούχων, κι ο τελευταίος, γιατί ο ίδιος επιδιώκει να μειώσει κατακόρυφα την ανισότητα.

Οι δύο άνδρες έχουν ανεβάσει τη δημοτικότητά τους, αυτή την εποχή των εκλογών, ενάντια στις προβλέψεις που κάνουν οι περισσότεροι. Τι θα ειπωθεί ακόμα, εξαρτάται από το πόσο μακριά – ή «βαθιά» – τα δήθεν ανοικτά και δημοκρατικά πολιτικά κόμματα είναι πρόθυμα να πάνε, ώστε να ελέγξουν την δημοκρατία.