Η ημερομηνία λήξης της κυβέρνησης Σαμαρά πλησιάζει ολοένα και πιο κοντά, αφού τα μέλη της δεν μπορούν να δώσουν την ώθηση που χρειάζεται η οικονομία για να ξεκολλήσει από το βούρκο της ύφεσης. Η σημερινή κυβέρνηση, όπως και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις του 21ου αιώνα, αυτοπαγιδεύτηκε στο βάλτο της απραξίας είτε επειδή φοβήθηκε, είτε επειδή δεν μπορούσε να συγκρουστεί με τα πεινασμένα για δάνεια και ρυθμίσεις συντεχνιακά κρατικοδίαιτα συμφέροντα.
Το ζητούμενο από εδώ και πέρα δεν είναι ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση, αλλά αν θα μπορέσει να συγκρουστεί με το καθεστώς της παρακμής για να οδηγήσει την οικονομία στο δρόμο της ανάπτυξης. Σε κάθε περίπτωση κανένας δεν γνωρίζει σήμερα ποια θα είναι η αυριανή κυβέρνηση. Ολα όμως δείχνουν ότι θα είναι μια νέα κυβέρνηση συνεργασίας, αφού κανένα κόμμα δεν μπορεί αυτή την περίοδο να συγκεντρώσει εκλογικό ποσοστό αυτοδυναμίας. Είτε γίνουν λοιπόν εκλογές είτε όχι, αργά ή γρήγορα όλα τα κόμματα θα κληθούν με τη σειρά τους να βάλουν πλάτη για να βγει η οικονομία από την ύφεση.
Ειλικρινά δεν ξέρω ποια κόμματα θα θελήσουν να βάλουν πλάτη και ποια θα επιλέξουν το "στρίβειν διά της… επανάστασης". Ούτε επίσης ξέρω ποιοι πραγματικά θέλουν να κυβερνήσουν αυτές τις δύσκολες ώρες και ποιοι θέλουν απλώς να συντηρήσουν το κομματικό μαγαζάκι τους για να συνεχίσουν τις δουλειές τους. Ανεξάρτητα όμως από προθέσεις και ευκαιριακούς κομματικούς σχεδιασμούς, πολύ φοβάμαι ότι το σημερινό πολιτικό προσωπικό όσο και να θέλει δεν μπορεί να βγάλει την Ελλάδα από το τέλμα. Μακάρι να με διαψεύσουν οι εξελίξεις, αλλά δυστυχώς στον ορατό πολιτικό ορίζοντα βλέπω μόνο πρόσωπα που τα έχει ξεπεράσει η εποχή και προσπαθούν να επιστρέψουν στο "ένδοξο παρελθόν" κλείνοντας το μάτι σε συντεχνίες και κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες.
Για να λέμε όμως όλη την αλήθεια θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εποχή δεν έχει προσπεράσει μόνο τους πολιτικούς. Εχει ξεπεράσει σχεδόν ολόκληρη την ελληνική κοινωνία αλλά κυρίως έχει προσπεράσει την επιχειρηματική κοινότητα, που έχασε το τρένο της εξέλιξης επειδή ήταν αφοσιωμένη στο ξεκοκκάλισμα των δανεικών. Ενώ λοιπόν ο υπόλοιπος κόσμος τρέχει με διαστημικές ταχύτητες για να προσαρμοστεί στη νέα εποχή, η Ελλάδα ζητάει να σταματήσει ο χρόνος για να συνεχίσει να παράγει με μεθόδους και μηχανές του 20ού αιώνα. Για αυτό χιλιάδες επιχειρήσεις συνεχίζουν να ζητούν δανεικά, αντί να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις ανεξάντλητες δυνατότητες που τους παρέχει η ψηφιακή τεχνολογία. Για τον ίδιο λόγο χιλιάδες επιχειρήσεις συνεχίζουν να απασχολούν κακοπληρωμένο ανειδίκευτο προσωπικό, αντί να προσλάβουν ειδικευμένους επιστήμονες. Αποτέλεσμα: Παράγουμε προϊόντα και… πολιτικούς του 20ού αιώνα, που δεν έχουν καμία τύχη στην αγορά και στην πολιτική σκηνή του 21ου αιώνα.
Η ελληνική οικονομία για να βγει από την ύφεση χρειάζεται δυναμικές επιχειρήσεις που θα λειτουργούν σε μια υγιή αγορά και θα παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται ένα νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς που όμως δεν εξυπηρετεί τις επιχειρήσεις οι οποίες επιβιώνουν με αγύριστα δανεικά, κλεμμένους φόρους και κλεμμένες ασφαλιστικές εισφορές. Για αυτό οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες και οι πολιτικοί που τους εκφράζουν, θέλουν να συνεχίσει να λειτουργεί η αγορά του 20ού αιώνα με δανεικά και αγύριστα.
Στην άλλη άκρη της κοινωνίας οι πραγματικά εκσυγχρονιστικές και προοδευτικές δυνάμεις είναι ανίσχυρες και δεν μπορούν να επιβάλουν τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να πάρει μπροστά η μηχανή της οικονομίας. Ετσι και αλλιώς ακόμα και οι έννοιες του εκσυγχρονισμού και της προόδου χάνουν τη σημασία τους από τη στιγμή που τις οικειοποιούνται και τις δυσφημούν οι δυνάμεις της συντήρησης και της παρακμής. Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας είναι τόσο αδύναμες, ώστε δεν μπορούν ούτε να… αυτοπροσδιοριστούν. Εννοείται βεβαίως ότι δεν μπορούν να ανατρέψουν το καθεστώς της παρακμής, αφού η συντηρητική επιχειρηματική και πολιτική τάξη πραγμάτων παραμένει ισχυρή, παρά τα πλήγματα που έχει δεχθεί λόγω της ύφεσης. Για αυτό όλα δείχνουν ότι τίποτα ουσιαστικό δεν θα αλλάξει στην ελληνική κοινωνία μέχρι να καταρρεύσει πλήρως και οριστικώς το σημερινό επιχειρηματικό και πολιτικό καθεστώς. Ουσιαστικά το σημερινό καθεστώς θα αυτοκαταστραφεί προσπαθώντας να συντηρήσει τις δυνάμεις που το στηρίζουν. Ενα ευφυές καθεστώς θα αυτοπεριοριζόταν για να διασωθεί. Επειδή όμως το καθεστώς δεν είναι… σκεπτόμενο άτομο αλλά μια συνισταμένη αυτόνομων και για αυτό ανεξέλεγκτων συμφερόντων, όλα δείχνουν ότι η αυτοκαταστροφή είναι μονόδρομος. Με απλά λόγια: Το καθεστώς της παρακμής θα καταρρεύσει επιβάλλοντας ολοένα μεγαλύτερους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές στα υγιή υποζύγια για να ταΐζει τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και τις συντεχνίες που το στηρίζουν.
Θανάσης Λαγός
