Αρχαιολόγοι από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Rzeszów μαζί με ξένους συνεργάτες τους ανασκάπτουν μια τεράστια νεκρόπολη, που αποτελείται από 100 περίπου τύμβους και χρονολογείται στην 1η χιλιετία π.Χ., στην περιοχή Teliţa-Celic Dere στα νοτιο-ανατολικά της Ρουμανίας.
Η έκτη ανασκαφική περίοδος έληξε στις αρχές Οκτωβρίου. Ευτυχώς για τους αρχαιολόγους, η νεκρόπολη βρίσκεται δίπλα σε αρχαίο οικισμό, ο οποίος θα επιτρέψει στους ερευνητές να διερευνήσουν σε βάθος τη κοινότητα της εποχής.
«Ήταν ένα μέρος μεγάλης στρατηγικής και εμπορικής σημασίας», δήλωσε ο Δρ. Tomasz Bochnak από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου του Rzeszów. «Όχι πολύ μακριά από εκεί βρισκόταν ένα πέρασμα, το οποίο ήταν η τελευταία διέλευση του χαμηλότερου σημείου του Δούναβη. Ακόμα πιο ανατολικά ξεκινούσε το δέλτα του ποταμού και η διέλευση δεν ήταν πλέον δυνατή».
Σύμφωνα με τον ερευνητή, ο τόπος είχε ήδη αναφερθεί από τον «Πατέρα της Ιστορίας»: ο Ηρόδοτος έγραψε ότι ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος, ετοίμαζε εκστρατεία κατά των Σκυθών το 512 π.Χ. και μετέφερε το στρατό του μέσω του Βοσπόρου και στο χαμηλότερο σημείο του Δούναβη. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διαδρομή του Δαρείου οδήγησε μέσα από την κοιλάδα, πάνω από την οποία βρίσκεται σήμερα η νεκρόπολη.
Οι ανασκαφές των ταφικών τύμβων δείχνουν ότι ο τόπος αποτέλεσε ένα πολιτιστικό χωνευτήρι για αρκετούς αιώνες. Σκυθικές και ελληνικές επιρροές επικαλύπτονται στην περιοχή και είναι ορατές από τους αρχαιολόγους στα αντικείμενα που ανακαλύπτονται από τους αρχαίους τάφους.
«Δεν υπάρχει σαφής απάντηση στο ερώτημα του ποιος θάφτηκε στους τύμβους» δήλωσε ο Δρ Bochnak. «Η γενική ονομασία των λαών που ζούσαν στις ανατολικές και κεντρικές περιοχές της Βαλκανικής Χερσονήσου κατά την 1η χιλιετία είναι Θράκες. Αυτές οι φυλές είχαν συχνές επαφές με τους Έλληνες, και αργότερα με τους Ρωμαίους» εξηγεί ο καθηγητής.
Θράκη αρχαίος οικισμός
Η περιοχή όπου βρίσκεται η νεκρόπολη, η Δοβρουτσά (Dobrogea), ονομαζόταν και «Μικρή Σκυθία» (στοιχείο που δείχνει μια σημαντική επιρροή των νομαδικών ανθρώπων), ενώ μερικές δεκάδες χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά, προς τη Μαύρη Θάλασσα, βρίσκονται και ελληνικές αποικίες.
«Πιστεύουμε ότι το συγκρότημα του οικισμού στην Teliţa-Celic Dere είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές της Δοβρουτσάς, τεκμηριώνοντας τη διείσδυση των διαφορετικών επιρροών. Ο σκοπός της αποστολής μας είναι να προσδιορίσουμε το εύρος των τόπων, να καταγράψουμε τους τύμβους και να μελετήσουμε αυτές τις ανεξερεύνητες περιοχές» είπε ο Δρ. Bochnak.
Το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων επικεντρώθηκε σε δύο τάφους που έκρυβε ένας τύμβος: αρχικά, στην ταφή ενός νεαρού αγοριού, του οποίου το κρανίο φέρει σημάδια τρυπανισμού. Μετά την αποτέφρωση, τα λείψανα του νεκρού είχαν τοποθετηθεί στο πλάγιο μέρος ενός εκτεταμένου αναχώματος. Στο κεντρικό τμήμα, οι αρχαιολόγοι βρήκαν μόνο τα άκαυτα οστά των κάτω άκρων του άλλου θανόντος.
«Το υπόλοιπο μέρος του σώματος είχε αφαιρεθεί, αλλά αυτό δεν αποτελεί στοιχείο σύλησης του τάφου αποτελούσε απλώς ένα μέρος του τελετουργικού, καθώς στο λάκκο ταφής παρέμεινε ένα μικρό ξίφος, τυπικό κτέρισμα για Σκύθες, καθώς και δεκάδες αιχμές βελών. Πιθανότατα, σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την κηδεία, ο τάφος άνοιξε και ένα μεγάλο μέρος των σωμάτων των νεκρών αφαιρέθηκαν» εξηγεί ο ερευνητής σύμφωνα με την θεωρία του.
Φέτος, οι αρχαιολόγοι ερευνητές μελέτησαν έναν μόνο τύμβο, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν άδειος. Αποδεικνύεται ότι περίπου το 30% των τύμβων του Celic Dere είναι κενοτάφια, δομές παρόμοιες με τάφους χωρίς ανθρώπινα λείψανα. Ο Δρ. Bochnak πιστεύει ότι θα μπορούσαν να ανήκουν σε ανθρώπους των οποίων τα σώματα δεν μπορούσαν να ταφούν, όπως για παράδειγμα άτομα που πνίγηκαν ή σκοτώθηκαν στη μάχη.
Η πολωνική ομάδα των ερευνητών συμμετείχε επίσης και σε ανασκαφές εντός του οικισμού. Οι αρχαιολόγοι θέλησαν να διασφαλίσουν ότι οι κάτοικοι του οικισμού ζούσαν στην εποχή που η νεκρόπολη ήταν ενεργή. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν μια θετική απάντηση.
Επικεφαλής του έργου, στο οποίο συμμετέχουν πολωνοί αρχαιολόγοι, είναι ο καθηγητής Valeriu Sîrbu από το Μουσείο της Βραΐλα. Επίσης, συμμετέχουν αρχαιολόγοι και γεωφυσικοί από την Digital Domain SRL και το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Ρουμανικής Ακαδημίας στο Βουκουρέστι, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το Μουσείο της Tulcea.