Ένας αρχαίος Ναός, μέσα σε ιδιωτική παραλία με ομπρέλλες, ξαπλώστρες και ...μεγάλη ιστορία.
«… μακρά άκρα πρώτη μετά τους Αιξωνέας, Ζωστήρ…” Στράβων
Ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα στον Λαιμό Βουλιαγμένης κτίστηκε τον 6ο π.χ. αιώνα και υπήρξε το ιερό του αρχαίου δήμου των Αιξωνίδων Αλών, ο οποίος κάλυπτε τις περιοχές της σημερινής Βούλας και Βουλιαγμένης.
Ονομασία: η Λητώ βρέθηκε στο σημείο αυτό, εγκυμονούσα τον Απόλλωνα, πριν αναχωρήσει για την Δήλο προκειμένου να γεννήσει τον Θεό και την αδελφή του Αρτέμιδα. Έλυσε την ζώνη της (ζωστήρας) και έκανε το μπάνιο της στην θάλασσα. Φεύγοντας ξέχασε τον ζωστήρα της εκεί.
Σε ανάμνηση του γεγονότος ετελούντο τα «Ζωστήρια» προς τιμήν της Λητούς, του Ζωστηρίου Απόλλωνος και της Ζωστηρίας Αρτέμιδος.
Η σημασία του ιερού υπήρξε τεράστια στην αρχαιότητα όπως δείχνει η εμβέλειά και λάμψη του σε ολόκληρη την Αττική, η απευθείας σύνδεσή του με το μεγάλο ιερό του θεού, στη Δήλο, αλλά και η δυνατότητα λόγω θέσης, ελέγχου της περί αυτού θαλάσσιας περιοχής.
Στο ιερό υπάρχαν τουλάχιστον 3 αγάλματα από τα οποία έχουν επιζήσει οι βάσεις τους: της Λητούς, του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος. Σε δύο από αυτές διασώζεται η αρχαϊκή επιγραφή: «ΗΑΛΑΙΕΙΣ ΑΝΕΘΕΣΑΝ». Το ιερό διαθέτει άδυτο, δηλαδή ένα προφυλαγμένο δωμάτιο στην πίσω πλευρά του το οποίο χρησίμευε για τη φύλαξη χρημάτων και πολύτιμων αναθημάτων.
Στον ναό υπάρχει ακόμη ένας μαρμάρινος θρόνος, πιθανότατα για τον ιερέα. Έξω από την είσοδο μια λίθινη λεκάνη ήταν το περιρραντήριο με νερό για τον εξαγνισμό των πιστών, ενώ λίγο μακρύτερα σώζεται και η βάση του μεγάλου βωμού.
Με το πέρασμα των αιώνων ο ναός βρέθηκε ένα και πλέον μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, λόγω της ανόδου της στάθμης της. Με χορηγία του ξενοδοχείου, μέσα στο οικόπεδο του οποίου βρίσκεται ο ναός, γίνεται μελέτη αποστράγγισης, αναστήλωσης και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου.
Ο ναός ανακαλύφθηκε το 1924 από παιδιά του ορφανοτροφείου της Βουλιαγμένης, τα οποία έπαιζαν στην περιοχή.
Το γεγονός της ύπαρξης του ναού δεν εμπόδισε την πολιτεία να παραχωρήσει την περιοχή, τη δεκαετία του ’60, για την κατασκευή ενός μεγάλου ξενοδοχείου στο οποίο σήμερα “ανήκει”…
Σημειώσεις
Παράδοξο ένα: εκτός του ιερού, στον χώρο του ξενοδοχείου έχουν βρεθεί και άλλα, πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Επί παραδείγματι, η αρχαία δεξαμενή που βρίσκεται κάτω από την είσοδο του και έχει εγκιβωτισθεί σε μπετόν για να μην καταστραφεί πρίν από σαράντα περίπου χρόνια.
Ποιος αποφασίζει τί γίνεται με αυτές τις αρχαιότητες; Η αρχαιολογική υπηρεσία ή το management του ξενοδοχείου; Ή μήπως συσκέπτονται και αποφασίζουν από κοινού;
Παράδοξο δύο: πού αλλού στον κόσμο, για να δεις μία (σημαντική) αρχαιολογική ανακάλυψη πρέπει να πληρώνεις εισιτήριο σε ξενοδόχους – ιδιώτες, και μάλιστα τσουχτερό; Παράλληλα με την ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο προσφέρονται ομπρελλίτσα και ξαπλώστρα για να κάνεις και μπανάκι στην high παραλία. Υποχρεωτικά. Υπάρχει αλλού στον κόσμο, αντίστοιχη πατέντα;
Δεν παίρνουμε θέση για το εάν όλα τα ανωτέρω είναι σωστά ή λάθος, επειδή δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες, τις συμφωνίες, τις παραχωρήσεις από την μία ή την άλλη πλευρά.
Μπορεί αρχικώς να μας βρίσκει αντίθετους η ύπαρξη ενός Ναού σε ιδιόκτητο οικόπεδο και η αναγκαστική πληρωμή υψηλού αντιτίμου προκειμένου να μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τον χώρο, αλλά από την άλλη μεριά δεν είμαστε και πολύ σίγουροι ότι εάν είχε αφεθεί στην τύχη του θα ήταν όπως είναι σήμερα ή θα βρισκόταν 5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ή της άμμου…
