22 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ.: Η ναυμαχία της Σαλαμίνος

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. (20η του μηνός Βοηδρομιώνος του πρώτου έτους της 75ης Ολυμπιάδος) θα διεξαχθεί η περίφημη ναυμαχία της Σαλαμίνος μεταξύ της συμμαχίας των ελληνικών πόλεων-κρατών και της περσικής αυτοκρατορίας.

Παρά το γεγονός ότι υπήρχε διαμάχη στο στρατόπεδο των Ελλήνων για το αν θα έπρεπε να διεξαχθεί η ναυμαχία στην Κόρινθο ή στην Σαλαμίνα, ο Θεμιστοκλής καταφέρνει μέσω σχεδίου να αναγκάσει τους Έλληνες να ναυμαχήσουν στην Σαλαμίνα.

Συγκεκριμένα ο Θεμιστοκλής έστειλε τον δούλο του Σίκινο να ειδοποιήσει τον Ξέρξη, πως οι Έλληνες ήταν έτοιμοι να φύγουν και συνεπώς να τους κυκλώσει από το πίσω μέρος της Σαλαμίνος. Μάλιστα δασκάλευσε τον δούλο του να πει ότι αυτές τις πληροφορίες του τις δίνει ο ίδιος ο Θεμιστοκλής από αγάπη και εκτίμηση προς το πρόσωπό του.

Στο συμβούλιο των Περσών υπήρξαν δυο απόψεις.

Η μία υποστήριζε την επίθεση και την κατανίκηση του ελληνική στόλου στην οποία συμφωνούσαν σχεδόν όλοι οι ναύαρχοι του Ξέρξη, καθώς ως αυλοκόλακες δεν έφερναν αντίρρηση στον βασιλέα τους. Ξαφνικά όμως η Αρτεμισία, η οποία ήταν Ελληνίδα και βασίλισσα της Αλικαρνασσού πήρε τον λόγο και διατύπωσε μια διαφορετική γνώμη. Μάλιστα είχε έρθει στην εκστρατεία ως επικεφαλής τεσσάρων πλοίων που ξεχώριζαν, διότι είχαν χρωματιστά τα πανιά.

Η Αρτεμισία είχε ταχθεί με το μέρος των Περσών και προδίδοντας τους Έλληνες, διότι θα έπαιρνε ως αντάλλαγμα την διοίκηση όλης της Ελλάδος. Προέτρεψε τον Ξέρξη να μην ακούσει τον Μαρδόνιο και να διακινδυνεύσει να χάσει στην ναυμαχία. Του πρότεινε να τους αφήσουν μόνους τους στην Σαλαμίνα και να προχωρήσει και να κυριεύσει την Πελοπόννησο. Έτσι αποκλεισμένοι από πηγές τροφοδοσίας και περικυκλωμένοι οι Έλληνες θα αυτοδιαλύεντο. Μάλιστα είχε τέτοιο θάρρος απέναντι στον Ξέρξη που ανέφερε τον Μαρδόνιο υποτιμητικά ως δούλο του και πως δεν ήταν υποχρεωμένος να ακολουθήσει την γνώμη του.

Ο Ξέρξης όμως, ο οποίος θέλει να επιτεθεί χαμογελά και αποφεύγει να στραφεί εναντίον της, καθώς του ήταν πολύ συμπαθής. Της απάντησε πως στην Σαλαμίνα δεν πρόκειται να χάσουνε όπως συνέβη στο Αρτεμίσιο, διότι στο Αρτεμίσιο ο ίδιος ήταν απών. Βεβαίως ο Ξέρξης δεν θα πολεμήσει στην ναυμαχία, αλλά θα την επιβλέπει από τον χρυσό του θρόνο που τοποθετεί στο όρος Αιγάλεω.

Δίπλα του μάλιστα έχει γραμματικούς που θα καταγράφουν τα γεγονότα και τους ανδρείους, ώστε να τους αποδώσει αργότερα βραβεία και επαίνους....

Η ανωτερότητα των Ελλήνων

Όσο αφορά τις δυο παρατάξεις στο δεξιό μέρος ήταν ο Ευρυβιάδης με τον σπαρτιατικό στόλο που απαρτίζεται από 16 πλοία. Η Αθήνα διεθέτε 180 πλοία, 40 η Κόρινθος, 30 τα Μέγαρα, 20 η Χαλκίς, 20 η Αίγινα. Επίσης συμμετείχαν η Σίφνος, η Σέριφος, η Κύθνος, η Λήμνος, η Ερμιόνη, η Ερέτρια, η Αμβρακία και άλλες πόλεις. Απέναντι από τον Ευρυβιάδη βρίσκονταν δυστυχώς Έλληνες, αυτοί ήταν οι Κύπριοι και οι Κάρες. Στο κέντρο ήταν οι Αιγινήτες, οι Μεγαρείς και οι άλλοι Έλληνες και στα αριστερά ο αθηναϊκός στόλος που είχε απέναντί του τον φοινικικό. Το περσικό ναυτικό διέθετε περίπου 1207 πλοία με 300.000 άνδρες προσωπικό. Απέναντι στους κάθε λογής ανατολίτες, οι Έλληνες είχαν υπεροχή στην πολεμική αρετή, καθώς ήταν γυμνασμένοι και εμπειροπόλεμοι...

Η συντριβή του περσικού στόλου

Στην ναυμαχία που ακολούθησε οι Έλληνες συντρίβουν τον περσικό στόλο. Μάλιστα ο Θεμιστοκλής βυθίζει την ναυαρχίδα των Φοινίκων, στην οποία βρισκόταν ο αδελφός του Ξέρξου Αριαβίγνης. Ο τελευταίος πνίγεται στην θάλασσα, καθώς δεν ήξερε κολύμβηση. Μέχρι το απόγευμα ο περσικός στόλος έχει διαλυθεί. Όσα περσικά πλοία διεσώθησαν πλέουν προς τις ακτές και μάλιστα οι Πέρσες σύρουν τα πλοία τους στην ξηρά λόγω του φόβου τους. Πέραν της κατανικήσεως του περσικού στόλου, θα σφαγούν από τον Αριστείδη 2.000 Πέρσες που βρίσκονταν στην Ψυτάλλεια και που είχαν ως σκοπό να περισυλλέγουν τους ναυαγούς και να πολεμούν τα ελληνικά πλοία.

Η ναυμαχία της Σαλαμίνος απέδειξε για άλλη μια φορά την πολεμική ανωτερότητα της ελληνικής φυλής και το τι αυτή μπορεί να κατορθώσει ενωμένη. Με τους ελληνοπερσικούς πολέμους διασώθηκε η Ευρώπη από τα βαρβαρικά στίφη και ενάμιση αιώνα μετά ο Μέγας Αλέξανδρος διέλυσε την αυτοκρατορία των Περσών. Δυστυχώς το ελληνικό κράτος μέχρι σήμερα δεν μεριμνά για την ανάδειξη του τόπου της ιστορικής ναυμαχίας και μόνο ένα άγαλμα θυμίζει το ένδοξο εκείνο παρελθόν.

Αιδώς Αργείοι