ΝΙΚΑΙΑ η ΕΛΛΗΝΙΚΗ! Η ίδρυση της από τους Φωκαείς και η επίδραση των Ελλήνων στη Νότιο Γαλλία (Φώτο)

Στο επίκεντρο της δημοσιότητας βρέθηκε η Νίκαια, αλλά δυστυχώς για τον χειρότερο λόγο.

Σοκαρισμένη η παγκόσμια κοινή γνώμη μετά την τελευταία τρομοκρατική επίθεση στην Γαλλική πόλη Νίκαια, που θρηνεί από χθές 84 τουλάχιστον αθώους ανθρώπους. Ποια είναι όμως η ιστορία της πόλης με την ελληνική καταγωγή;

Η Νίκαια ιδρύθηκε από Έλληνες της Μασσαλίας (Φωκαείς) και ονομάστηκε έτσι για μία νίκη τότε επί των «γειτόνων» Λιγήρων ή ως επίθετο της θεάς Αρτέμιδος ή της θεάς Αθηνάς που λατρεύονταν στην μητρόπολη Μασσαλία.

Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 600 π.Χ. όταν Έλληνες από τη Φώκαια ιδρύουν την πόλη της Μασσαλίαςκοντά στην εκβολή του ποταμού Ροδανού, όπου βρίσκεται και η σημερινή πόλη της Μασσαλίας, και την Αλαλία στην ανατολική ακτή της Κορσικής, για να εξασφαλίσουν βάσεις για το εμπόριο με την Ισπανία και ακόμη μακρύτερα. Λόγω όμως της στρατηγικής θέσης της η Μασσαλία αναπτύχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες Ελληνικές αποικίες της Δυτικής Μεσογείου. Στην περιοχή αυτή, ιδιαίτερα γόνιμη για τις εμπορικές συναλλαγές, οι τολμηροί Φωκαείς συνάντησαν, προέβησαν σε εμπορικές συναλλαγές και αλληλεπίδρασαν με τους ντόπιους κελτο-λιγουριανούς πληθυσμούς. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής αποδεικνύουν ότι οι ντόπιοι κάτοικοι της περιοχής είχαν αναπτύξει ένα ιδιαίτερα οργανωμένο δίκτυο διανομής κρασιού από τους τοπικούς αμπελώνες, εκμεταλλευόμενοι τον Ροδανό ποταμό, ο οποίος καταλήγει στη Μεσόγειο.

Έτσι φτάνοντας περίπου το 350 π.Χ. οι Φωκαείς άποικοι, επεκτεινόμενοι προς ανατολάς και κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου ιδρύουν την Νίκαια. Άλλες πόλεις που ιδρύθηκαν από τους Φωκαείς είναι η Ολβία, Αρελάτο (το σημερινό Arles), Αγάθη, Ιεράπολη και Μόνοικο – το σημερινό Μονακό!

Κατόπιν περνάει στα χέρια των Ρωμαίων οι οποίοι την κατέλαβαν γύρω στο 50  π.Χ. Μετά για περίπου 2 αιώνες η Νίκαια μεγαλουργεί και βρίσκεται σε περίοδο μεγάλης ακμής. Μέχρι το 262 μ.Χ. που οι Γοτθοι την διαλύουν και το 860 οι Σαρακηνοί επίσης. Μετά το 900 περιήλθε στην Προβηγκία και το 1400 περίπου στη Σαβοΐα, όπου απέκτησε σημαντική ναυτική δύναμη. Το 1560 επίσημη γλώσσα γίνονται τα ιταλικά (αντί για τα λατινικά μέχρι τότε).  Το 1620 γίνεται τμήμα του βασιλείου της Σαρδηνίας. Το 1543 η πόλη πολιορκείται από συνασπισμένους Γάλλους και Οθωμανούς και λεηλατείται από τον Μπαρμπαρόσα.  Το 1700 εντάσσεται και πάλι στη Σαβοΐα αλλά πολιορκείται και πάλι από τους Γάλλους και γκρεμίζονται τα τείχη της. Με τη συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713 την ξαναπαίρνουν οι Ιταλοί. Το 1744 την παίρνουν οι Γάλλοι και η θέση τους μονιμοποιείται μέχρι το 1814, όταν ξαναεντάσσεται στη Σαρδηνία. Το 1860 με τη συνθήκη του Τορίνο, η περιοχή δόθηκε στη Γαλλία.

Η Ελληνική επίδραση

Κατά το Ρωμαίο Ιουστίνο οι Γαλάτες έμαθαν από τους Έλληνες τον πολιτισμένο τρόπο ζώης και εγκατέλειψαν τα βαρβαρικά τους έθιμα. Διδάχθηκαν επίσης την καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού, να κτίζουν σπίτια και πόλεις και να τις τειχίζουν κατά το ελληνικό πρότυπο. Ακόμη από τους Έλληνες έμαθαν τους νόμους, την κοπή των νομισμάτων, το αλφάβητο και τον ελληνικό τρόπο ζωής γενικότερα. Οι Γαλάτες επηρεάστηκαν από τους Έλληνες και στην κοινωνική καθώς και στην πολιτική τους οργάνωση. Ο Γαλάτης Τρώγος Πόμπηιος ανέφερε χαρακτηριστικά για την μεγάλη επιρροή των Ελλήνων ‘‘Ως να μην είχαν πάει Έλληνες στην Γαλατία, αλλά οι Γαλάτες στην Ελλάδα’’. Τα πρόσφατα ευρήματα στην περιοχή καταδεικνύουν το μεγάλο βαθμό εξελληνισμού των Γαλατών. Οι σχέσεις μεταξύ ντόπιων, κυρίως Γαλατών και Λιγούριων, και Ελλήνων υπήρξαν φιλικές. Οι Έλληνες ενδιαφερόντουσαν για το εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα και όχι την κατάκτηση περιοχών και υποδούλωση λαών στην ενδοχώρα.
Κορσική και Παρίσι – Δύο από τα πολλά ελληνικά ονόματα



Όπως αναφέρει ο Στράβων, ‘‘κόρσα’’ σημαίνει κορυφές και από ό,τι συμπεραίνει εύκολα κανείς, το όνομα Κορσική προέρχεται από την Κορυφή-Κορφική-Κορσική. Κατά μια άλλη άποψη, το νησί οφείλει το όνομα του και πάλι σε Έλληνες από τον αρχαίο βασιλιά του νησιού Κύρνο. Ο Κύρνος ήταν γιός του Ηρακλή και έτσι έδωσε στο νησί το όνομά του. Η Κορσική είναι η αρχαία Κύρνος.

‘‘Εις μεταγενέστερους δε χρόνους, άλλοι λεμβάρχοι πάλιν, πεζεύσαντες μέχρι της Χρυσής Κλιτύος (Cote d’ or), παρέπλευσαν τον κείθεν πηγάζοντα νέον μεγάλον ποταμόν και έφθασαν μέχρι της νήσου των Παρισιών (Cite) ένθα εγκαταστάθησαν. Την νησίδα αυτήν όνομασαν Παρίσον, ως απέχουσαν από τας όχθας κατ’ ίσα περίπου διαστήματα.

Συνενώσαντες δ’ αυτήν ξύλινων γεφυρών μετά των ένθεν κακείθεν τόπων, την κατέστησαν αγοράν τακτικήν των αντίπερα κατοίκων, αποκαλούντες αυτούς Παρίσιους (Parisii), καθ’ό μεταβαίνοντας και οιονεί ανήκοντας εις την Πάρισον νήσον…’’

Ο ποταμός που περικυκλώνει το νησί (Cite) των Παρισίων ονομάσθηκε Σηκουάνας:ο σηκ(ούς) ο κύκλω ανάσ(σων), προστατεύων. Στο νησί αυτό είχαν αναγείρει σηκούς (ιερά) για ήρωες και ημίθεους.

Αρχαίες ελληνικές πόλεις στην περιοχή που υπάρχουν και σήμερα

Aγάθη (Agde), Αίγιθνα (Cannes), Αθηνόπολις (Saint Tropez), Αντίπολη (Antibes), Αυενιών (Avignon), Ιερόπολις (Hyeres), Ηράκλεια (Cavalier ή Frejus), Θηλίνη (Arles), Κιθαρίστα (La Ciotat), Μασσαλία (Marseilles), Μόνοικος (Monaco), Ροδανουσία (Saint Gilles ή Trinquetaille) Ρόδο (Saint Blaise du Buis), Νίκαια (Nice), Νιμ (Nîmes), Ολβία (Saint Pierre d” Almanarre ή Cannes), Στοιχάδες Nήσοι (Hyeres Island), Ταυρόεις (Le Brusc) και Ταυροέντον (Saint Cyr Sur Mer).

Η Νίκαια σήμερα

Η σημερινή πόλη έχει πληθυσμό περίπου 350.000 κατοίκων και περιλαμβάνει την παλιά, γραφική πόλη με τους στενούς δρόμους, το λόφο Le Château, το εμπορικό λιμάνι και τη νέα πόλη, με την εντυπωσιακή προκυμαία και τη λεωφόρο Προμενάντ ντεζ Ανγκλαί (Promenade des Anglais). Κύρια οικονομική δραστηριότητα της πόλης, χειμώνα και καλοκαίρι, είναι ο τουρισμός. Στα αξιοθέατά της περιλαμβάνονται Μουσεία, ναοί, η υπαίθρια αγορά, καθώς και το Καρναβάλι της Νίκαιας, το οποίο διεξάγεται από το 1873.

Είναι έδρα Πανεπιστημίου, Σχολής Καλών Τεχνών, ενώ το λιμάνι της και το αεροδρόμιό της είναι από τα σημαντικότερα διαμετακομιστικά κέντρα της Γαλλίας.