Το πρώτο κομμάτι του μοιραίου μεταγωγικού ΝΟΡΑΤΛΑΣ, το οποίο κατέπεσε τα ξημερώματα της 22ας Ιουλίου του 1974 από φίλια πυρά στην περιοχή της Μακεδονίτισσας, εντοπίσθηκε χθες από το συνεργείο που διενεργεί την ανασκαφή.

Το γεγονός αυτό ενισχύει τις ενδείξεις και τις πληροφορίες ότι τα συντρίμμια του αεροσκάφους βρίσκονται όντως κάτω από το μνημείο που στήθηκε εις μνήμην των πεσόντων καταδρομέων αεροπόρων οι οποίοι επέβαιναν σε αυτό, αλλά και σε όλων εκείνων που σκοτώθηκαν κατά την τουρκική εισβολή του 1974.

Ηταν 22 Ιουλίου του 1974, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, όταν το ελληνικό στρατιωτικό αεροπλάνο ΝΟΡΑΤΛΑΣ που μετέφερε 28 καταδρομείς καταρρίφθηκε από φίλια πυρά.

Από τους επιβαίνοντες στρατιώτες και το τετραμελές πλήρωμα της Πολεμικής Αεροπορίας μονάχα ένας επέζησε ενώ η άτρακτος του στρατιωτικού μεταγωγικού παραμένει μέχρι σήμερα θαμμένη στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.

Την προηγούμενη εβδομάδα, στην Κύπρο ξεκίνησαν οι εργασίες για τον εντοπισμό του αεροπλάνου "Νίκη 4", με στόχο να εντοπιστούν και τα λείψανα των Ελλήνων στρατιωτών που έχασαν εκείνη τη νύχτα τη ζωή τους.

"Πρόκειται για ένα σύνθετο και δύσκολο έργο, το οποίο απαιτεί και ιδιαίτερη προσοχή. Στο πέρασμα του χρόνου έχουν ταυτοποιηθεί τα λείψανα 12 ατόμων στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Λακατάμειας και τώρα αναζητούμε τα λείψανα των υπολοίπων 19 στρατιωτικών.

Σύμφωνα με όλες τις αξιόπιστες μαρτυρίες, ένας μεγάλος αριθμός εξ αυτών πρέπει να βρίσκονται εκεί.



Ελπίζουμε ότι θα εντοπιστούν στο κύριο τμήμα του αεροσκάφους, καθώς οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι ετάφησαν μαζί με την άτρακτο" λέει ο κ. Φώτης Φωτίου, επίτροπος της Κυπριακής Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα και Θέματα Αποδήμων.

Σε τρεις φάσεις

"Η όλη διαδικασία έχει χωριστεί σε τρεις φάσεις. Αρχικά ξεκινήσαμε με την προετοιμασία του χώρου για την έναρξη της ανασκαφής. Στη συνέχεια γύρω στα μέσα Αυγούστου θα λάβει χώρα η κύρια και πλέον σημαντική φάση για τον εντοπισμό της ατράκτου με τη συμμετοχή ειδικής ομάδας επιστημόνων απο την Κύπρο αλλά και από το εξωτερικό" λέει ο κ. Φ. Φωτίου.

"Είναι μια δύσκολη ανασκαφή, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις του στρατιωτικού επιτελείου ίσως υπήρχαν κάποιου είδους εκρηκτικά και απαιτείται να ληφθούν ειδικά μέτρα για να αποφύγουμε προβλήματα. Η διαδικασία προβλέπεται ότι θα διαρκέσει περίπου 6-7 εβδομάδες ενώ η διαδικασία περιλαμβάνει και το έργο της ταυτοποίησης των λειψάνων από το Ινστιτούτο Νευρολογίας. Η τρίτη φάση, τέλος, αφορά την αποκατάσταση του ιερού χώρου, ο οποίος αποτελεί σημείο αναφοράς. Νομίζω ότι αυτό έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια ως μια εθνική και ηθική υποχρέωση. Μια ανθρωπιστική υποχρέωση απέναντι σε συγγενείς και στους γονείς των πεσόντων ώστε να παραδοθούν τα λείψανα και να ταφούν με τις δέουσες τιμές".

Το έργο έχει αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών και επικεφαλής/συντονιστής έχει οριστεί ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ανθρωπιστικών Θεμάτων του Υπουργείου Εξωτερικών Ξενοφών Καλλής. Αρχικά προβλέπεται να μετακινηθεί το πλακόστρωτο του μνημείου έως ότου αποκαλυφθεί το φυσικό έδαφος. Το εξόγκωμα, η τούμπα, είναι τεχνητή: χρησιμοποιήθηκε χώμα από τη γύρω περιοχή για να καλύψει το αεροσκάφος και σύμφωνα με γεωφυσικές έρευνες η άτρακτος βρίσκεται σε βάθος 3,5 μέτρων.

Απαντήσεις

"Ολες οι έρευνες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μαζί με τα συντρίμμια του αεροσκάφους έχει ταφεί και αριθμός καταδρομέων. Μετέπειτα στο πέρασμα του χρόνου δημιουργήθηκε το μνημείο, ο τύμβος, και αποτελεί σημείο αναφοράς για όλες τις εκδηλώσεις που γίνονται αναφορικά με την εισβολή. Εμείς θα απομακρύνουμε όλες τις εγκαταστάσεις, να αποκαλυφθεί η τούμπα, και να ξεκινήσει η ανασκαφή. Θέλουμε 41 χρόνια μετά να δούμε σε τι κατάσταση βρίσκεται το αεροσκάφος, τι υπάρχει πραγματικά εκεί και να δοθούν απαντήσεις στις οικογένειες" λέει ο κ. Ξ. Καλλής, ο οποίος έχει χειριστεί και τα προγράμματα ταυτοποίησης λειψάνων.

Οπως σημειώνει υπάρχουν καταγεγραμμένα στην Τράπεζα DNA όλα τα στοιχεία που δίνουν τη δυνατότητα ταυτοποίησης των λειψάνων, προκειμένου να αποδοθούν στις οικογένειες των πεσόντων.



Η τραγωδία – Μοιραίο λάθος και… "μας φάγατε, αδέλφια"

Το αεροπλάνο ΝΟΡΑΤΛΑΣ βρισκόταν σε διαδικασία προσγείωσης γύρω στις 2 τα ξημερώματα όταν καταρρίφθηκε από φίλια πυρά της Εθνικής Φρουράς, καθώς θεωρήθηκε ότι η όποια αεροπορική παρουσία ήταν μόνο τουρκική.

"Αμέσως μετά μερικές ομάδες εφέδρων σπεύσαμε στο σημείο που έπεσε το αεροσκάφος με στόχο να συλλάβουμε κάποιον Τούρκο πιλότο. Ομως αντικρίσαμε την τραγική εικόνα να βρίσκουμε Ελληνες καταδρομείς" λέει ο φωτορεπόρτερ, Στέλιος Παπαστυλιανού, ο οποίος τότε υπηρετούσε ως έφεδρος, μέλος μονάδας Πυροβολικού που άλλαζε συνεχώς θέσεις εν μέσω της τουρκικής επίθεσης.

"Είχα αναλάβει τον ανεφοδιασμό με προμήθειες και συμπτωματικά είχα αυτοκίνητο, έτσι ήμουν από τους πρώτους που προσέτρεξαν όταν έπεσε και ακολούθησαν εκρήξεις.

Ξέραμε ότι υπήρχε μονάχα τουρκική αεροπορία και βρεθήκαμε στο τραγικό θέαμα με τα εμβλήματα των δυνάμεων καταδρομέων. Υπήρχαν, θυμάμαι, δύο επιζώντες που απεβίωσαν καθ” οδόν προς το νοσοκομείο και το επόμενο πρωί. "Μας φάγατε, ρε αδέλφια" ήταν τα λόγια ενός καταδρομέα που χαροπάλευε".

Η δραματική επιχείρηση ΝΙΚΗ

Σύμφωνα με την σχετική σελίδα της Wikipedia, την 21η Ιουλίου του 1974, τρεις μόλις ημέρες όταν αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία "ΝΙΚΗ". Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε:

• 20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas

• 10 αεροσκάφη C-47 Dakota

Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών "Πήγασος". Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α” Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες.



Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α” Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας – σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου – πτήση σε χαμηλό ύψος – χωρίς συνοδεία μαχητικών – προσγείωση – αποβίβαση καταδρομέων – επιστροφή στην Σούδα.

Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό τα μεσάνυκτα της ίδιας μέρας. Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas[9] από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη (5 Noratlas και 10 C-47) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας.

Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων πρός το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με την φράση " Έρχονται τα 15 πορτοκάλια". Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13″ στην Ρόδο.



Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου. Το "ΝΙΚΗ 1″ ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52.

Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής, λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώσει τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά.

Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα, το "ΝΙΚΗ 4″ το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης. Το "ΝΙΚΗ 6″ εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές.

Μετά το "ΝΙΚΗ 2″ προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3″ το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4″ που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του "ΝΙΚΗ 4".

Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου, ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα.

Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Υπήρχαν βέβαια και κάποιοι ήρωες που δεν βρήκαν ποτέ την Κύπρο …Αυτοί αργότερα έγινα και Αρχηγοί για τους ανταμείψουν!

Οι Άσχετοι δειλοί έριξαν χώμα και πέτρες πάνω στα συντρίμια του Αεροσκάφους για να μην δώσουν λέει αφορμή στην Τουρκία να κατηγορήσει την Ελλάδα για εμπλοκή στο Πόλεμο!

Μαζί με το αεροσκάφος οι άνανδροι σκέπασαν και τα παλληκάρια της Ελλάδος που έπεσαν απο τα Κυπριακά Πυρά!